Maagzweer bij paarden: wat kan je eraan doen?

Een maagzweer is een veelvoorkomend maar erg vervelend probleem waar paarden last van kunnen hebben. De meeste mensen hebben wel eens gehoord van maagzweren, maar lang niet iedereen weet wat het precies is, wat de symptomen zijn en hoe een maagzweer te behandelen en te voorkomen is. Uit onderzoek blijkt echter dat meer dan de helft (!) van de paarden maagzweren heeft. Het is daarom erg belangrijk te weten waaraan je een maagzweer herkent en hoe je maagzweren bij je paard kan voorkomen. In deze blog vertellen we je hier meer over en laten we je weten hoe je jouw paard op een natuurlijke manier kan behandelen wanneer hij gevoelig is voor het krijgen van een maagzweer. 

Wat is een maagzweer bij paarden?

Een maagzweer is een beschadiging aan of een ontsteking van de maagwand van een paard, die vaak ontstaat door maagzuur. Maagzuur is een belangrijk onderdeel in de spijsvertering van een paard om het gegeten voedsel te verteren en bacteriën uit te schakelen. In normale toestand ‘rust’ maagzuur op de bodem van de maag, waar de maagwand sterk is en goed bestand is tegen de zuurtegraad van maagzuur. Het bovenste gedeelte van de maag, waar het maagzuur dus in principe niet komt, bestaat uit dunner weefsel en is dus ook niet bestand tegen de hoge zuurgraad. Wanneer er bij een paard maagzuur tegen dit gevoelige gedeelte spat, kunnen beschadigingen of ontstekingen ontstaan en spreekt men van een maagzweer.

Dit is hoe een maagzweer eruit ziet bij paarden

Bij een paard dat geen last heeft van een maagzweer, is het bovenste gedeelte van de maag roze en egaal. Is er wel sprake van maagzweren? Dan zijn is dit op een maagscopie van de dierenarts duidelijk te herkennen. Het weefsel in de maag is dan op plekken rood of wit en onregelmatig van structuur. Qua uiterlijk kan je een maagzweer bij een paard het beste vergelijken met een soort schaafwond aan de anders egale maagwand.

Symptomen van een maagzweer: hoe weet ik of mijn paard een maagzweer heeft?

Symptomen die kunnen passen bij een maagzweer bij een paard zijn:

• Verminderde eetlust
• Gewichtsverlies
• Fel reageren/pijn bij het aansingelen
• Verminderde prestaties
• Veranderingen in het gedrag
• Koliekachtige verschijnselen
• Overmatig gapen
• Luchtzuigen
• Diarree
• Doffe vacht

Het achterhalen van een maagzweer bij een paard

Een maagzweer bevindt zich aan de binnenkant van de maag van een paard. Dit is dus niet waarneembaar en kan alleen worden vastgesteld door middel van een maagscopie door de dierenarts. Het is daarom belangrijk waakzaam te zijn voor de symptomen die wijzen op maagzweren. Omdat veel van de symptomen erg algemeen zijn, is het lang niet altijd duidelijk of een paard een maagzweer heeft. In veel gevallen gaan maagzweren daarom onopgemerkt. Wees je daarom bewust van de risico’s en probeer een maagzweer zoveel mogelijk bij je paard te voorkomen. 

Hoe ontstaat een maagzweer bij een paard?

Een maagzweer kan zich vormen wanneer het maagslijmvlies wordt aangetast. Meestal ontstaat een maagzweer bij een paard door opspattend maagzuur. Er zijn echter verschillende oorzaken en risicofactoren die kunnen zorgen voor opspattend maagzuur en zo een maagzweer bij een paard kunnen veroorzaken.

Oorzaken en risicofactoren

De volgende factoren kunnen de kans op een maagzweer bij een paard vergroten:

• Voeding

Paarden zijn graasdieren en hun lichaam is er dan ook volledig op ingesteld dat er de hele dag door kleine hoeveelheden ruwvoer wordt gegeten. Wanneer een paard te lang geen eten binnenkrijgt kan de maag leeg raken, wat erg schadelijk kan zijn. Daarnaast maakt een paard alleen speeksel aan tijdens het kauwen. Dit speeksel is nodig om het maagzuur te neutraliseren. Heeft een paard te weinig ruwvoer tot zijn beschikking? Dan kan dit uiteindelijk een oorzaak zijn voor het ontstaan van maagzweren. 

• Intensieve training

Wanneer een paard erg intensief wordt getraind, neemt de druk in de buik toe en ontstaat er een verkrampend effect op de maag. Zeker wanneer een paard een lege maag heeft, kan dit ervoor zorgen dat het maagzuur omhoog wordt geduwd en het tegen de bovenkant van de maagwand aankomt.

• Stress

Door overmatige stress wordt de bloedtoevoer naar de maag minder. Hierdoor wordt de maagwand zwakker en is het maagslijmvlies zo minder bestand tegen maagzuur. Een paard dat veel stress ervaart door bijvoorbeeld transport, een verhuizing, ziekte of boxrust heeft dus een grotere kans op het krijgen van een maagzweer.

• Medicatie

Wanneer een paard langdurig medicijnen krijgt, kan dit in bepaalde gevallen de maagwand aantasten. De maag wordt dan gevoeliger en kan dan sneller worden aangetast door maagzuur.

Een maagzweer behandelen: wat zijn de opties?

Een maagzweer is voor een paard erg pijnlijk en kan bovendien vervelende gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk dat je een maagzweer op tijd laat behandelen bij de dierenarts. In de meeste gevallen schrijft de dierenarts het medicijn omeprazol voor. Door dit middel wordt het maagzuur minder zuur waardoor de maagwand de kans heeft zichzelf te herstellen. Naast de medicatie geeft de dierenarts waarschijnlijk advies mee. Zo kan een verandering in het voerbeleid in veel gevallen nuttig zijn en moet stress zoveel mogelijk vermeden worden. 

Veel paardeneigenaren vragen zich daarnaast af of ze de training door mogen zetten en kunnen rijden als hun paard maagzweren heeft. Als jouw paard last heeft van een maagzweer, is het in de meeste gevallen verstandig te stoppen met rijden en de maagzweer in rust te behandelen. Daarna kan je het trainen en rijden in veel gevallen weer langzaam oppakken. Overleg dit altijd eerst met een dierenarts en laat je adviseren over hoe je de training weer kan voortzetten. 

Manieren om een maagzweer te voorkomen

Een maagzweer is voor een paard erg pijnlijk en daarom is het belangrijk er alles aan te doen om maagzweren te voorkomen. Let hierbij op de volgende factoren: 

1. Voeding aanpassen

Een goed voermanagement is erg belangrijk om maagzweren te voorkomen. Zorg ervoor dat jouw paard ruim voldoende ruwvoer tot zijn beschikking heeft zodat hij de hele dag door kan knabbelen. Zo maakt jouw paard genoeg speeksel aan om het maagzuur te neutraliseren en voorkom je dat de maag leeg komt te staan. Dit verkleint de kans op opspattend maagzuur. Let bovendien op bij het geven van krachtvoer. Tijdens het eten van krachtvoer produceert de maag meer maagzuur dan bij ruwvoer. Geef daarom nooit krachtvoer op een lege maag en biedt in plaats daarvan eerst ruwvoer aan. 

2. Voorkom te intensieve training

Door een te intensieve training kan de maag verkrampen en maagzuur omhoog spatten. Daarnaast kan een zware training zorgen voor stress, wat ook kan bijdragen aan het ontstaan van maagzweren. Zorg er daarom voor dat je jouw paard niet te zwaar arbeid laat verrichten en ga bovendien nooit trainen op een lege maag. Geef je paard ruwvoer voordat je gaat trainen, en vermijd het geven van krachtvoer de uren voor en de uren na het rijden. 

3. Stress vermijden

Omdat stress een negatief effect heeft op de maagwand van jouw paard, is het belangrijk stress zoveel mogelijk te vermijden. Zit jouw paard toch in een stressvolle situatie, door bijvoorbeeld transport of boxrust? Probeer je paard dan zo veel mogelijk afleiding te geven door bijvoorbeeld hooi aan te bieden in een hooinet. 

De maag extra ondersteunen met supplementen

Naast dat het belangrijk is om te letten op voeding, de zwaarte van de training en stress, kan je de maag van jouw paard extra ook ondersteunen met supplementen. Zo zijn er verschillende kruiden die de maag op een natuurlijke manier ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan gember en kamille. Deze kruiden hebben van nature een ondersteunende en verlichtende werking op de maag en de maagwand. Daarnaast kan je jouw paard ondersteunen met een speciale mix voor de maag met onder andere calcium, engelwortel, hop, pepermuntblad en zoethout. Deze mix neutraliseert op natuurlijke wijze het maagzuur en heeft een kalmerende en versterkende werking op de maag van een paard.